Qadisha po aramejsku znaczy święta. To chrześcijańska dusza Libanu. Głęboka, o stromych ścianach dolina, dawniej niezwykle trudno dostępna. W pierwszych wiekach naszej ery była miejscem odosobnienia i spokoju dla chrześcijan, celem pielgrzymek. Prócz nich ściągali tu również sufici, mistycy związani z islamem. Od VII wieku dolina stała się schronieniem dla wielu grup chrześcijan uciekających przed prześladowaniami, przede wszystkim libańskich i syryjskich maronitów, ale też melchitów, jakobitów, Ormian, a nawet Etiopczyków.
Klasztory prócz funkcji religijnych miały znaczenie obronne – trudno dostępne, wykute w pionowych skałach, otoczone murami. Wielu mnichów wchodziło do wykutych w skałach celi po drabinie lub za pomocą lin, pozostając w nich potem przez całe lata i żywiąc się tylko tym, co przynosili ludzie, zarówno miejscowi, jak i pielgrzymi. Nawet dziś, gdy prowadzą do nich ścieżki czy drogi mamy wrażenie izolacji.
Z Doliną Qadisha spotkamy się jeszcze w bejruckim Muzeum Narodowym, bo tam trafiły maronickie mumie z XIII wieku znalezione w jednej z ok 100 tutejszych jaskiń. Tradycje pochówków jaskiniowych sięgają tu bardziej zamierzchłych czasów – służyły tym celom do czasów paleolitu.
Tuż nad krawędzią doliny cudnie rozłożyła się Bsharra, miasteczko, które jej mieszkańcy uważają za najpiękniejsze miejsce w Libanie. Tu zatrzymujemy się na dwie noce na zaproszenie dwóch starszych panów, braci, z których jeden okazuje się emerytowanym pilotem, a drugi dyrektorem biura ds bezpieczeństwa: -)
Bracia, którzy zaprosili nas na nocleg. Pilot z cygarem 
mieszkamy zaraz za tą bramą 
Z Bsharry ruszamy na dokładne spenetrowanie doliny. Skalne monastyry i pustelnie przyklejone do stromych ścian, wąskie ścieżki, kamieniste drogi, wodospady, piękna roślinność. To wszystko towarzyszy nam przez cały dzień. Cudowny zjazd do doliny, poszukiwanie monastyrów, terenowa jazda i wspinaczka drogą pięknie poprowadzoną skalnymi zboczami. Rewelacja! Do doliny prowadzi wąska, asfaltowa droga. Trzeba będzie nią wrócić. I dobrze, bo zjazd to za mało, żeby się napatrzeć:-)
Droga prowadząca dnem doliny asfaltu nie posiada. Dzięki temu nie posiada też samochodów (poza kilkoma wiozącymi grupy turystów). W całości dostępna dla rowerów, szczególnie, że jedziemy na lekko – bagaże zostały na miejscu naszego noclegu.
Największy klasztor widzimy dokładnie podczas zjazdu do doliny – monastyr Mar Lichaa (św Eliasza), który od XIV wieku był rezydencją biskupów maronickich. Do niego prowadzi asfaltowa, stroma droga. Dalej asfalt się kończy i do pozostałych dojazd nie jest już tak prosty.
Jednym z ciekawszych, do których docieramy jest, należący tu do najstarszych i najważniejszych, klasztor Kannubin – jego początki sięgają IV wieku. I przez 500 lat był siedzibą patriarchy maronitów. Tu już dojście tylko stromymi ścieżkami. Zaraz obok malutki klasztor St. Marina the Monk
monastyr Kannubin 
mumia maronickiego patriarchy Józefa Tyana 
klasztor St. Marina the Monk 
Dolina figuruje na liście UNESCO i zadziwiające jest to, że większość klasztorów jest zaniedbana, zarośnięta, nawet zdewastowana. Niszczeją cenne freski. Oznakowanie i informacje w dolinie są dość ubogie, a więc udało nam się wpuścić w zarośnięte kolczastą roślinnością i wyprowadzające „w pole” ścieżki, pojechać drogą, która okazała się być czymś całkiem innym, no i zgubić się nawzajem 😉 Ale ostatecznie dolina została przez nas spenetrowana dość dokładnie i trzeba przyznać, że miejsce zasłużyło na każdą kropelkę wylanego potu:-).
